Ölçeğin Belirleyici Gücü
Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) 2023 Girişim Özelliklerine Göre Uluslararası Hizmet Ticareti İstatistikleri, sektördeki ölçek farkını net bir şekilde gözler önüne serdi. İhracatçı girişimlerin %73.1'ini oluşturan mikro ölçekli işletmelerin (1-9 çalışan) toplam hizmet ihracatındaki payı sadece %8.7 oldu. Buna karşılık, ihracatçıların yalnızca %2'sini temsil eden büyük ölçekli girişimler (250+ çalışan), ihracatın %62.3'lük devasa bir bölümünü tek başına gerçekleştirdi. Küçük ölçeklilerin payı %12.4, orta ölçeklilerin payı ise %16.0 olarak kaydedildi.
Ulaştırma ve Depolamanın Sırtladığı İhracat
Toplam 55.5 milyar dolarlık hizmet ihracatının lokomotifi hiç şüphesiz ulaştırma ve depolama sektörü oldu. Bu faaliyet alanı, ihracatın %67.5'ine tekabül eden 37.4 milyar dolarlık bir hacim yarattı. Onu, 4.5 milyar dolar ile bilgi ve iletişim, 3.9 milyar dolar ile imalat sanayi ve 3.4 milyar dolar ile finans ve sigorta faaliyetleri takip etti.
İthalatta da Benzer Tablo
41.95 milyar dolarlık hizmet ithalatında da belirleyici rol büyük ölçekli girişimlerdeydi. İthalatçıların %5.1'ini oluşturan bu grup, toplam ithalatın %54.5'ini gerçekleştirdi. Mikro girişimler ise ithalatçıların %52.2'si olmalarına rağmen, ithalattaki payları %7.7 ile sınırlı kaldı. İthalatta öne çıkan sektörler ise 10.6 milyar dolar ile imalat sanayi, 8.4 milyar dolar ile toptan ve perakende ticaret, 3.3 milyar dolar ile finans ve sigorta ve 2.3 milyar dolar ile bilgi ve iletişim oldu.
Yabancı Kontrolündeki Pay Dağılımı
Hizmet ticaretinde yabancı kontrollü girişimlerin payı ihracatta %17.1, ithalatta ise %31.6 olarak gerçekleşti. Taşımacılık sektöründe ihracatın %90.2'si ve ithalatın %78.1'i Türkiye kontrollü girişimler tarafından yapıldı. Buna karşın, telekomünikasyon, bilgisayar ve bilgi hizmetlerinde yabancı kontrollü girişimler, ihracatta %50.9'luk payla öne çıktı. Sigorta ve emeklilik alanında yabancı payı ihracatta %33.4, ithalatta %33.6 olurken; finansal hizmetlerde ihracatın %71.7'si ve ithalatın %78.7'si Türkiye kontrollü girişimlerce sağlandı.